Коррупция... аның белән ничек көрәшергә?!
Бүгенге көндә «коррупция» төшенчәсенең закон белән билгеләнгән төгәл билгеләмәсе бар. «Коррупция» төшенчәсе 25.12.2008 елгы 272-ФЗ номерлы «Коррупциягә каршы тору турында»гы Федераль законда китерелә.
Коррупция дип хезмәт урыныннан файдалану, ришвәт бирү, ришвәт алу, вәкаләтләрдән файдалану, коммерцияле ришвәт алу яисә физик затның, җәмгыятьнең һәм дәүләтнең законлы мәнфәгатьләренә каршы, үз вазифа урыныннан законсыз файдалануы санала яки әлеге кешегә башка физик затлар тарафыннан законсыз рәвештә мондый файда бирү, шулай ук әлеге гамәлләрне юридик зат исеменнән яки мәнфәгатьләрендә башкару.
Тарихтан билгеле булганча, дәүләттә коррупциянең минималь дәрәҗәсе Иван IV Грозный һәм Сталин идарә иткән чорда булган. Бу идарәченең «каты кулы» сәясәте Коррупциягә каршы көрәшнең нәтиҗәлелеген билгели дигән фикергә китерә.
Коррупция гамәлләренә түбәндәге җинаятьләр керә:
-вазифа вәкаләтләрен дөрес кулланмау (Россия Федерациясе Җинаять Кодексының 285 маддәсе),
- вазифа вәкаләтләрен арттыру (РФ ҖК 286 маддәсе);
- ришвәт алу (РФ ҖК 290 маддәсе)
- ришвәт бирү (РФ ҖК 291 маддәсе);
- вәкаләтләрне дөрес кулланмау (РФ ҖК 201 маддәсе);
коммерция ришвәте (РФ ҖК 204 маддәсе), шулай ук югарыда күрсәтелгән коррупция төшенчәсенә кергән башка гамәлләр.
Коррупцион хокук бозулар кылган өчен гражданнар Россия Федерациясе законнары нигезендә җинаять, административ, гражданлык-хокукый һәм дисциплинар җаваплылык тоталар.
Коррупциягә каршы тору федераль дәүләт хакимияте органнары, Россия Федерациясе субъектларының дәүләт хакимияте органнары, җирле үзидарә органнары, гражданлык җәмгыяте институтлары, оешмалар һәм физик затларның үз вәкаләтләре чикләрендәге эшчәнлеге:
а) коррупцияне кисәтү, шул исәптән коррупция сәбәпләрен ачыклау һәм аннан соң бетерү (коррупцияне профилактикалау)буенча;
б) коррупцион хокук бозуларны ачыклау, кисәтү, туктату, ачу һәм тикшерү (коррупциягә каршы көрәш)буенча;
в) коррупцион хокук бозу нәтиҗәләрен минимальләштерү һәм (яки) бетерү буенча.
Коррупциягә каршы көрәшне үз вәкаләтләре чикләрендә федераль дәүләт хакимияте органнары, Россия Федерациясе субъектларының дәүләт хакимияте органнары һәм җирле үзидарә органнары башкара.
Коррупциягә каршы көрәш коррупцион хокук бозулар кылган өчен эзәрлекләүгә юнәлдерелгән хокукый чаралар куллануда гына түгел, ә гражданнарның хокук аңын күтәрүдә, коррупциягә каршы тәртип стандартларын популярлаштыруда да тора.
Мәсәлән, Татарстан Республикасы Дәүләт алкоголь инспекциясенең Чистай территориаль органы хезмәткәрләре халык белән төрле очрашулар барышында коррупция күренешләре формалары, коррупцияне кисәтү чаралары, шулай ук оешманың коррупциягә каршы сәясәте һәм тәртип стандартлары турында сөйлиләр.
Үз чиратында, территориаль орган башлыгы территориаль орган хезмәткәрләренең дәүләт хезмәте турындагы законнарда каралган хезмәт тәртибенә карата таләпләрнең һәм хезмәткәрләр арасында Коррупцияне күрсәтү өчен шартларны бетерүгә ярдәм итүче этик тәртип нормаларының үтәлешен контрольдә тота.
Ел саен 30 апрельгә кадәр территориаль орган хезмәткәрләре Татарстан Республикасы Дәүләт алкоголь инспекциясенең кадрлар сәясәте һәм коррупциягә каршы тору бүлегенә хезмәткәрләрнең, үз хатыннарының (тормыш иптәшләренең) һәм балигъ булмаган балаларының керемнәре, мөлкәте һәм мөлкәти характердагы йөкләмәләре турында мәгълүмат бирәләр.
Гражданнарның коррупция билгеләре турында мәгълүматлар булу-булмавына карата мөрәҗәгатьләренә анализ даими үткәрелә. Территориаль орган эшләгән чорда территориаль орган хезмәткәрләре тарафыннан коррупция фактлары турында мөрәҗәгатьләр килми.
Территориаль орган стендларында коррупциягә каршы торуны хокукый тәэмин итү мәсьәләләре һәм коррупциягә каршы тәртип стандартлары, шулай ук гражданнарның коррупция юнәлешендәге мөрәҗәгатьләре өчен «ышаныч телефоны» һәм «ышаныч ящигы» эше турында мәгълүмат урнаштырылган.